Inleiding
In de eerste 12 verzen van Romeinen 14 ging het over de houding van christenen ten opzichte van elkaar. De sterken kregen de opdracht om verdraagzaam te zijn en de zwakken om niet te oordelen. In de verzen 13 tot en met 23 gaat Paulus een stap verder: het gaat niet alleen om elkaar te verdragen, maar ook om elkaar op te bouwen.
Paulus spreekt in dit gedeelte vooral tot de sterke gelovigen. Hij roept hen op om geen struikelblok op te werpen voor de zwakken. De vrijheid die de sterke gelovige ervaart om bijvoorbeeld alles te eten, kan de zwakke in het geloof laten struikelen. Tegelijk is dit gedeelte ook leerzaam voor de zwakken. Zij horen Paulus heel duidelijk zeggen dat alle dingen rein zijn in zichzelf.
De nadruk ligt in deze verzen op het eten en drinken. Het verschil van mening over eten en drinken had blijkbaar grote gevolgen in de gemeente. Het gezamenlijk eten van een maaltijd kan mensen samenbinden. Maar door meningsverschil over wat geoorloofd was te eten, werd de eenheid verbroken.
Opbouw van dit gedeelte
- Verzen 13-15. Paulus begint met een oproep aan de sterken om geen aanstoot te geven. Hoewel alles rein is, geldt dat alleen voor degenen die in hun geweten daarvan overtuigd zijn. De sterke handelt liefdevol als hij rekening houdt met zijn zwakke broeder;
- Verzen 16-19. Paulus legt uit wat in het Koninkrijk van God echt belangrijk is;
- Verzen 20-23 Na de uitleg waar het Koninkrijk over gaat, komt Paulus terug op het onderwerp van de eerdere verzen. Het is goed om geen vlees te eten en geen wijn te drinken als de zwakke broeder daardoor struikelt.
Romeinen 14:13-15: Oproep aan de sterken
13 Laten wij dan niet langer elkaar oordelen, maar oordeel liever dit: de broeder geen aanstoot of oorzaak tot struikelen te geven.
14 Ik weet en ben ervan overtuigd in de Heere Jezus dat niets in zichzelf onrein is. Alleen voor hem die van mening is dat iets onrein is, voor die is het onrein.
15 Maar als uw broeder om wat u eet bedroefd wordt, dan wandelt u niet meer naar de liefde. Richt door uw eten niet hem te gronde voor wie Christus gestorven is.
In de vorige studie zagen we hoe Paulus in vers 10 wees op de rechterstoel van Christus. Het oordeel behoort aan Christus toe en niet aan ons. In plaats van elkaar te oordelen, kunnen we ons beter voornemen om onze broeder of zuster niet te laten struikelen of ten val te brengen.
Aanstoot of oorzaak tot struikelen
In vers 13 gebruikt Paulus twee woorden die allebei met struikelblok of valstrik vertaald kunnen worden. De HSV vertaalt met “aanstoot” en “oorzaak tot struikelen”. In het Oude Testament wordt ook meerdere keren over struikelblokken gesproken. In Leviticus gaat het om een letterlijk struikelblok:
Leviticus 19:14
U mag een dove niet vervloeken en vóór een blinde mag u geen struikelblok neerleggen, maar u moet uw God vrezen. Ik ben de HEERE.
Vaker wordt het overdrachtelijk gebruikt om te waarschuwen voor vreemde volken die een struikelblok en valstrik kunnen vormen voor het volk Israël.
Exodus 23:33
Zij mogen niet in uw land blijven wonen, anders zullen zij u doen zondigen tegen Mij. Als u hun goden dient, voorzeker, het zal voor u tot een valstrik worden.Exodus 34:12
Wees op uw hoede dat u geen verbond sluit met de inwoners van het land waarin u komt, anders zullen zij in uw midden tot een valstrik worden.
Zie bijvoorbeeld verder: Jozua 23:13, Richteren 2:3 en Psalm 106:36. Die overdrachtelijke betekenis zien we in Romeinen 14 ook. Hoe kan het eten van vlees een struikelblok worden voor de zwakke gelovige? Paulus heeft hier twee dingen in gedachten.
Ten eerste kan de zwakke broeder bedroefd worden door wat er voor hem uitziet als een overtreding van Gods geboden (vers 15). Hij ziet een broeder of zuster iets doen, vlees eten, waarvan hij in zijn geweten overtuigd is dat het onrein is (vers 14).
Ten tweede kan de sterke door zijn vrijheid om alles te eten, de zwakke overhalen om ook vlees te eten. Maar als de zwakke dit doet terwijl zijn geweten niet vrij is, is het voor hem zonde (vers 20 en 23).
In beide gevallen kan de sterke gelovige voorkomen dat de zwakke struikelt, door zijn vrijheid niet uit te oefenen in diens gezelschap. Dan wandelt de sterke in liefde en is hij gericht op de onderlinge opbouw van de gelovigen in de gemeente.
Romeinen 14:16-19: Wat is belangrijk?
16 Laat dan het goede dat u bezit niet gelasterd worden.
17 Want het Koninkrijk van God bestaat niet uit eten en drinken, maar uit gerechtigheid en vrede en blijdschap in de Heilige Geest.
18 Want wie Christus in deze dingen dient, is welbehaaglijk voor God en in achting bij de mensen.
19 Laten wij dus najagen wat de vrede en de onderlinge opbouw bevordert.
Nog steeds spreekt Paulus tot de sterken en zegt: Laat dan het goede dat u bezit niet gelasterd worden. Die lastering komt niet alleen van de zwakken, maar van de Joden en andere buitenstaanders die de verdeeldheid onder de gelovigen zien. De vrijheid wordt gelasterd maar bovendien komt de christelijke gemeenschap en het Koninkrijk van God in een kwaad daglicht te staan.
De sterke gelovige moet zich realiseren dat het uitoefenen van zijn vrijheid om te eten en drinken niet het belangrijkste is. Waar het echt om gaat is de gerechtigheid, vrede en blijdschap die de Heilige Geest wil brengen waar mensen elkaar ontmoeten in het Koninkrijk van God.
Een gelovige die zo leeft en de belangen van het Koninkrijk en zijn broeders en zusters in het oog houdt, is welbehaaglijk voor God. Zulke mensen zijn in achting bij anderen in plaats van dat ze aanstoot geven en oorzaak tot lastering.
In de eerste Korinthebrief schrijft Paulus er dit over:
1 Korinthe 10:31-33
31 Of u dus eet of drinkt of iets anders doet, doe alles tot eer van God.
32 Geef geen aanstoot, niet aan de Joden en de Grieken, en ook niet aan de gemeente van God,
33 zoals ik ook in alles allen behaag, door niet mijn eigen voordeel te zoeken, maar dat van velen, opdat zij behouden worden.
Romeinen 14:20-23: Oproep aan de sterken herhaald
20 Breek niet om wat u eet het werk van God af. Alle dingen zijn wel rein, maar het is zondig voor hem die door wat hij eet aanstoot geeft.
21 Het is goed geen vlees te eten, geen wijn te drinken en niets te doen waaraan uw broeder aanstoot neemt, waarover hij struikelt of waarin hij zwak is.
22 Hebt u geloof? Heb dat bij uzelf voor God. Zalig die zichzelf niet oordeelt in wat hem goeddunkt.
23 Wie echter twijfelt als hij eet, is veroordeeld, omdat hij het niet uit geloof doet. En alles wat niet uit geloof is, is zonde.
In vers 19 spoorde Paulus de gelovigen aan om na te jagen wat de gemeente opbouwt. In vers 20 kiest hij een andere invalshoek. Hij maakt duidelijk dat we met ons gedrag ook het werk van God kunnen afbreken. Gods werk is het bouwen van de gemeente. Daarom moet de sterke bereid zijn om af te zien van het eten van vlees en het drinken van wijn als hij weet dat dit een struikelblok vormt voor zijn broeders en zusters.
Er is ook een bemoediging voor de sterke gelovige. Paulus prijst hem gelukkig die zichzelf vrij acht om alles te eten en te drinken zonder zichzelf te veroordelen. Zolang hij de zwakke niet tot aanstoot is, mag hij deze vrijheid dus ook uitoefenen. De sterke moet wijs omgaan met zijn vrijheid en bij de gezamenlijke maaltijden rekening houden met de zwakke. Maar ook moet duidelijk zijn dat de zwakke niet bepaalt hoe de sterke moet leven.
De zwakke, die twijfelt of hij wel of niet vlees mag eten, moet zeker niet eten. Want alles wat niet uit het geloof is, dat is zonde.
Tot slot
De nadruk lag in dit gedeelte op de vraag aan de sterken om rekening te houden met de zwakken. Het doel van deze oproep is om na te jagen wat de vrede en de onderlinge opbouw in de gemeente bevordert (vers 19). In de volgende studie kijken we naar de eerste 13 verzen van hoofdstuk 15, want Paulus is nog niet klaar met dit onderwerp.
Heb je een vraag of opmerking over deze studie? Voel je vrij om hieronder te reageren.
Wil je een e-mail krijgen als ik een nieuwe studie heb geplaatst, meld je dan aan via de knop volgen.
Alle studies over de Romeinenbrief zijn hier te vinden: Blog Romeinenbrief