Hebreeuws versus Grieks denken

Is er verschil tussen Hebreeuws en Grieks denken?

Langs meerdere kanten ben ik de afgelopen tijd gewezen op de opvatting  dat er een groot verschil is tussen het Hebreeuwse en het Griekse denken. Het Hebreeuwse denken wordt dan min of meer gelijkgesteld met Bijbels denken en is dus “goed”. Het Griekse denken is fout en ons christelijke denken is geworteld in het Griekse denken.   Het onderscheid wordt gemaakt om een beter begrip van de Bijbel te krijgen en is op zich goed bedoeld. Maar wanneer het enthousiast omarmd wordt, eindigt het vaak met een wettische drang om de sabbat te gaan houden, de Bijbelse feesten te vieren en de voedselwetten te houden. Ik krijg er de kriebels van. Paulus zegt immers in Kol.2:16 en 17

“Laat dus niemand u veroordelen inzake eten of drinken, of op het punt van een feestdag, een nieuwe maan of de sabbatten. Deze zaken zijn een schaduw van de toekomstige dingen, maar het lichaam is van Christus”

In feite wordt er op aangedrongen om je met de schaduw bezig te houden.

Maakt de Bijbel onderscheid tussen Hebreeuws en Grieks denken?

Ik heb me de afgelopen week afgevraagd of de Bijbel op een of andere manier aanleiding geeft om onderscheid te maken tussen deze twee “manieren van denken”.  Wanneer je een bril aangereikt krijgt om de Bijbel te lezen, dan is het belangrijk om te controleren of die wel klopt toch?
Met de termen  Hebreeuws en Grieks “denken” bedoelt men de filosofie waarmee gedacht en geleefd wordt. Eigenlijk de cultuur dus. Natuurlijk was er een groot verschil tussen de Joodse cultuur en de Griekse cultuur. De Bijbel gebruikt de begrippen “Hebreeuws” en “Grieks” echter nergens om te verwijzen naar een filosofie of om een manier van denken/leven af te wijzen of aan te bevelen.  “Hebreeuws” en “Grieks” wordt in het Nieuwe Testament enkel gebruikt om te verwijzen naar de taal. Bijvoorbeeld in Joh. 5:2 “een bad, dat in het Hebreeuws de bijnaam Betesda draagt”,
Joh. 19:20 “en het was geschreven in het Hebreeuws, in het Latijn en in het Grieks”,
Hand. 9:29 “hij sprak en redetwistte met de Grieks-sprekende Joden”
Op.9:11 “zijn naam is in het Hebreeuws Abaddon en in het Grieks heeft hij tot naam Apollyon”,
(zie ook Joh.19:13, Joh. 19:17, Hand. 6:1, Hand. 21:37 en Op. 16:16)

Heeft de Joodse cultuur voorrang boven de Griekse?

Ik heb ook gekeken hoe de Bijbel spreekt over Joden en Grieken. Hebben de Joden, met hun Hebreeuws/Joodse denkwijze en cultuur een streepje voor op de “Grieken”? Waar ze samen genoemd worden zien we wel een verschil maar geen voorkeur. Paulus zegt bijvoorbeeld in 1 Cor.1:22-24:

22  Immers, de Joden vragen om een teken en de Grieken zoeken wijsheid;
23  wij echter prediken Christus, de Gekruisigde, voor de Joden een struikelblok en voor de Grieken een dwaasheid.
24  Maar voor hen die geroepen zijn, zowel Joden als Grieken, prediken wij Christus, de kracht van God en de wijsheid van God.

In Rom.3:9 e.v. zegt Paulus nog iets heel belangrijks namelijk dat ALLE mensen, én Joden én Grieken onder de zonde zijn. Lees maar mee:

9 Wat dan wel? Zijn wij (als Joden!) voortreffelijker? Beslist niet! Wij hebben immers zojuist én Joden én Grieken beschuldigd dat zij allen onder de zonde zijn,
10  zoals geschreven staat: Er is niemand rechtvaardig, ook niet één,
11  er is niemand die verstandig is, er is niemand die God zoekt.
12  Allen zijn zij afgedwaald, samen zijn zij nutteloos geworden. Er is niemand die goeddoet, er is er zelfs niet één.

De Joden, gepokt en gemazeld in het “Hebreeuwse denken” hebben toch de Heiland afgewezen en blijven dit, in meerderheid, doen tot op de dag van vandaag. (Gelukkig zijn er altijd Joden die in Jezus Christus wél de Messias herkennen).
Ik kom tot de conclusie dat de Bijbel geen enkele aanleiding geeft om “Hebreeuws” denken te zetten tegenover “Grieks” denken en daarbij de voorkeur te geven aan Hebreeuws denken. De Bijbel leert ons dat de gedachtespinsels van alle mensen niet deugen (Gen.8:21).

Conclusie

Hoe aantrekkelijk het “Hebreeuwse versus Griekse denken” ook onder woorden wordt gebracht, het is NIET gebaseerd op de Bijbel en gebruikt GEEN Bijbels jargon.

Toen ik gisteren deze blog aan het schrijven was, vroeg ik me af of ik niet te scherp was. Ik weet dat veel mensen het “Hebreeuwse denken”  een mooie, aansprekende gedachte vinden. Maar ik weet ook dat het leidt tot een schuldig voelen over ons foute  “Griekse denken”. Ik kreeg via mijn Dagelijks Woord een mooie bevestiging dat ik deze blog moest afmaken. De tekst van 29 maart komt uit Handelingen 17:28

28  Want in Hem leven wij, bewegen wij ons en bestaan wij; zoals ook enkele van uw dichters gezegd hebben: Want wij zijn ook van Zijn geslacht.

Paulus maakt onbekommerd gebruik van een Griekse dichter om het evangelie te verkondigen!

Tot slot: als er staat dat we vernieuwd moeten worden in ons denken, wordt niet bedoeld dat we “Hebreeuws” moeten gaan denken, maar:

Ef.4:23 En dat gij zoudt vernieuwd worden in den geest uws gemoeds,
24  En den nieuwen mens aandoen, die naar God geschapen is in ware rechtvaardigheid en heiligheid.